Cuộc sống muôn hình muôn vẻ, gia đình vạn trạng sắc màu, người cư sĩ tại gia phải làm gì để phù hợp với cảnh vật, với lòng người trong thế gian?!
Vợ ốm, con đau, tài sản cạn kiệt, người cư sĩ sẽ làm gì khi gặp phải những trường hợp này? Bình tĩnh, sáng suốt, tự tin là sự lựa trọn thù thắng nhất của người cư sĩ. Từ nói đến làm, từ suy nghĩ tới hành động là cả một quá trình tư duy logic cần phải được mài dũa theo thời gian. Trong mọi lĩnh vực của cuộc sống, nếu luôn tự trả lời được các phản biện do mình và mọi người xung quanh đặt ra, người cư sĩ chắc chắn sẽ vững chân tiếp bước đi tới. Có những lúc ập tới liên tiếp nhiều biến cố khác nhau, khổ đau đến cùng cực, người cư sĩ tại gia cần phải quyết liệt vượt qua những thử thách đó.
Từ nói đến làm
Nói thì rất dễ, để vượt qua được chính mình, vượt qua được những thử thách là điều khó khăn. Người viết đã từng gặp một số người tu tập Phật pháp ban đầu kinh tế rất vững vàng, nhưng khi gặp phải một biến cố nào đó trong cuộc sống, tư tưởng của họ lại bị lung lay đến kỳ lạ, dẫn tới sụp đổ hoàn toàn trọn một đời. Họ đã sai lầm đi tìm lối thoát không phải bằng nghị lực, lòng quyết tâm và trí tuệ của mình; họ tìm tới một “Đấng tâm linh” bởi sự chi phối từ người khác, hoặc bị dẫn dắt theo cảm tính. Họ đắm mình vào hoang tưởng, lạc chìm vào tha lực nào đó để rồi kết cục trở thành một con người ích kỷ, bám chấp, nhu nhược. Thuyết Thiên-Địa-Nhân đã chỉ rõ ngọn ngành từ bản chất tới hiện thực, con người có thể bị chi phối bởi âm-dương; song nếu thân tâm luôn luôn hợp nhất và tinh tấn, con người có thể điều khiển được toàn bộ vũ trụ hiện tại. Chúng ta đã biết, đại văn hào Nguyễn Du từng khẳng định trong thơ truyện Kiều bất hủ của mình: “Xưa nay Nhân định thắng Thiên cũng nhiều”, đây là sự kết tinh của trí tuệ và trải nghiệm của cuộc đời ông.
Phải đi vào thực tế
Chỉ ngồi thiền, tu luyện trong nhà là không thực tế; người cư sĩ phải đi ra xã hội, tập đánh giá, nhận xét, rút kinh nghiệm trong từng “sát na” nét suy nghĩ, hành động của mình để phù hợp với hoàn cảnh cuộc sống hiện tại. Với nguyện ước “Xin là một người bình thường đi giữa đời thường”, người cư sĩ phải biết lắng nghe, đón nhận mọi chê trách trong đời để tiến bộ. Khi tâm hồn đạt được cảnh giới an lạc, người cư sĩ tại gia sẽ “nhìn thấy rõ” thịnh-suy là lẽ thường tình; luôn nhận thức được “nắng hạn lâu ngày ắt phải có mưa rào; dưới cây cao bóng cả sẽ có nhiều loài cỏ dại; vạn vật biến đổi, tư tưởng cũng đổi thay cùng năm tháng” … Hình thức “Khất thực” của Đức Thế Tôn là một trong những giáo huấn vi diệu dành tặng cho các tăng đoàn, trợ giúp con người tính nhẫn nhục, sự kính trọng và lòng biết ơn.
Sự khác biệt
Người cư sĩ nhìn nhận sự việc trên quan kiến vô thường, người đời bấn loạn bởi tham vọng và sân hận. Đức Phật giáo huấn: “Sắc sắc, không không”, đây là một trong những luận điểm “huyễn” Ngài nêu lên nhằm giúp chúng sinh hiểu rõ được bản chất của vật chất; vì được tiếp cận thường xuyên nên người cư sĩ nắm rõ giáo lý trên hơn người bình thường. Người đời ai cũng mong cầu mình là số một, người cư sĩ không có khái niệm này.
(còn nữa)